Sai lầm của De Laurentiis?

Napoli đã sa thải HLV Carlo Ancelotti ngay sau khi ông giúp đội bóng lọt vào vòng 16 đội Champions League. Liệu quyết định này là đúng hay sai, cây bút Gabriele Marcotti phân tích câu chuyện này trên ESPN.

Napoli đã sa thải HLV Carlo Ancelotti ngay sau khi ông giúp đội bóng lọt vào vòng 16 đội Champions League. Liệu quyết định này là đúng hay sai, cây bút Gabriele Marcotti phân tích câu chuyện này trên ESPN.

Lòng thù hận, sự ích kỷ hay là “khổ dâm”?

Ông chủ kiêm chủ tịch Aurelio De Laurentiis của Napoli quyết định sa thải HLV Carlo Ancelotti chỉ chưa đầy một giờ đồng hồ sau khi đội bóng giành quyền lọt vào vòng đấu loại trực tiếp Champions League, và đó có thể là biểu hiện của một trong những điều kể trên. Hoặc như những nhân vật thân cận ở CLB nói thì đó có thể đơn thuần là một nỗ lực để ngăn chặn chuỗi phong độ nghèo nàn và nhấn nút “khởi động lại” thay vì tiếp tục lãng phí tiền bạc.

Ancelotti rời Napoli sau 16 tháng nắm quyền. Trong mùa giải đầu tiên, ông giúp CLB kết thúc ở vị trí thứ 2 và chỉ dừng bước ở vòng bảng Champions League do tiêu chí xếp hạng (Liverpool và Napoli bằng điểm, bằng hiệu số bàn thắng thua, bằng nhau về số bàn thắng ghi được trong các trận đối đầu trực tiếp) và pha cản phá xuất sắc của Alisson. Mùa giải năm nay, ông giúp đội bóng miền Nam Italy lọt vòng vòng đấu loại trực tiếp (lấy 4 trong tổng số 6 điểm từ nhà đương kim vô địch châu Âu và là đội duy nhất giành chiến thắng trước họ trên mọi đấu trường kể từ đầu tháng 5). Tuy nhiên tại Serie A, họ đang đứng thứ 7, kém 8 điểm so với nhóm tham dự Champions League và 17 điểm với vị trí dẫn đầu bảng xếp hạng.

Liệu có phải ông bị sa thải vì lý do chuyên môn (vị trí ở giải VĐQG) và De Laurentiis đã mất niềm tin vào khả năng đưa Napoli trở lại đúng hướng ở mùa giải này? Câu trả lời ngắn gọn là: Đúng, nhưng chưa đủ. Trường hợp của Ancelotti cũng khá tương đồng với sự ra đi của Mauricio Pochettino ở Tottenham Hotspur.

Theo như những người gần gũi và hiểu rõ câu chuyện này thì có 2 yếu tố chính dẫn đến việc Ancelotti bị sa thải. Thứ nhất là do câu chuyện hợp đồng của các cầu thủ đội một. Dries Mertens và Jose Callejon sẽ thành cầu thủ tự do vào tháng 6, Elseid Hysaj, Arkadiusz Milik, Nikola Maksimovic và Piotr Zielinski cũng sẽ tương tự vào năm 2021. Kalidou Koulibaly và Allan là những người đã ký hợp đồng dài hạn nhưng không ít khả năng sẽ chuyển đến đội bóng mới trong mùa hè sang năm.

Quỹ lương của Napoli hiện tại cao thứ 5 Serie A và nếu họ vẫn lãi sau vài mùa giải vừa qua thì phần lớn là nhờ khả năng kiểm soát chi phí. Gia hạn hợp đồng với các cựu binh đã kể trên luôn rất tốn kém nhưng nếu muốn cạnh tranh ở quốc nội và tiến xa tại Champions League mùa sau thì họ nên giữ những ngôi sao ở lại thay vì làm mới đội hình.

Yếu tố thứ 2 là “cuộc nổi loạn của cầu thủ” sau cuộc tiếp đón FC Salzburg trên sân nhà vào ngày 5/11. Một tuần trươc đó, sau thất bại Roma, De Laurentiis đã buộc đội bóng phải ở lại khu tập luyện, sống theo kiểu trại lính trong suốt cả tuần. Ancelotti nói ông không nghĩ những biện pháp như vậy sẽ hiệu quả tuy nhiên ông vẫn yêu cầu họ ngủ ở khu tập luyện trong một tuần.

Sau trận đấu với Salzburg, các cầu thủ đã nổi loạn, từ chối trở lại khu tập luyện để về nhà, bỏ lại Ancelotti và ban huấn luyện ở lại suốt cả đêm ở sân tập. De Laurentiis đã rất tức giận, nhất là vì con trai ông – người cũng làm việc ở CLB – đã cãi nhau với một vài cầu thủ khi yêu cầu họ trở về khu tập luyện của đội. De Laurentiis thấy bị xúc phạm và thiếu tôn trọng, ông tin rằng đáng lẽ Ancelotti nên mạnh tay hơn với các cầu thủ.

2 yếu tố này (một về tài chính và thứ còn lại là cảm xúc) đã có ảnh hưởng rất lớn. Đến đây cần nói đến bài toán kinh tế về doanh thu từ Champions League là rất dễ hiểu. Chỉ cần lọt vào vòng 16 đội, Napoli đã thu về đâu đó khoảng 50 triệu đến 60 triệu euro tùy vào “market pool” (tạm dịch: nhóm thị trường), trong đó cái này lại phụ thuộc vào kết quả thi đấu của các CLB Italy. Tất nhiên họ có thể thu về nhiều hơn – lên tới 120 triệu euro – tùy vào việc tiến xa tới đâu ở giải đấu.

Napoli nhận ra cơ hội đi xa ở đấu trường châu Âu của họ sẽ cao hơn nếu có Ancelotti đồng hành vì chẳng ai giành nhiều chức vô địch Champions League hơn ông cả. Nhưng cùng với đó, họ lại đang lo sợ khả năng giành vé tham dự đấu trường châu lục mùa tới. Đội bóng miền Nam Italy đã mất niềm tin vào khả năng kết nối cũng như đưa đội bóng kết thúc mùa giải ở top 4 của Ancelotti. Chính vì thế, họ phân tích lợi ích đi đôi với chi phí. Giành quyền tham dự Champions League mùa tới (và nhận được 35 triệu euro, hoặc tương đương) với việc tiến xa khi thuộc nhóm hạt giống thứ hai mùa này (có thể giúp họ thu về 60 triệu euro nếu họ chiến thắng).

Đó là những lý do chính của CLB. De Laurentiis có thể là một người nóng tính nhưng ông biết tính toán. Ông đã thực sự cố gắng tăng cường đội hình vào mùa hè vừa qua với số tiền chi ra cao thứ 2 Serie A để mang về Kostas Manolas, Giovanni Di Lorenzo, Alex Meret, Chucky Lozano và Elif Elmas. Ông rất tham vọng, như Ancelotti từng nói rằng “chúng tôi ở đây để vô địch chứ không phải đến và tết tóc cho búp bê. Chúng tôi có thể giành danh hiệu”. Nhưng một khi đã tin rằng việc kết thúc mùa giải trong top 4 (chứ chưa nói đến scudetto) là không thể với Ancelotti thì De Laurentiis phải ra tay.

“Cuộc nổi loạn” của các cầu thủ khiến các vấn đề diễn ra nhanh hơn, trong đó có việc đàm phán hợp đồng với các cầu thủ muốn ra đi. Bỗng nhiên, viễn cảnh đội bóng được xây dựng lại từ đầu trở nên hấp dẫn mọi người. Koulibaly và Allan đều 28 tuổi nhưng đội sẽ có thể thu được 120 triệu euro vào mùa hè tới. Bạn sẽ chẳng thu được đồng nào từ Mertens và Callejon nếu không bán họ đi vào tháng 1, nhưng bạn sẽ giải phóng khoảng 30 triệu euro tiền lương – gần 1/3 quỹ lương của Napoli. Và trong suy nghĩ của De Laurentiis, bạn không cần một HLV trưởng kiếm 9 triệu euro mỗi mùa. Tốt hơn là bồi thường cho Ancelotti – hợp đồng của ông có “điều khoản phá vỡ” vào tháng 5 – khoảng 5 triệu euro và đưa Gattuso về – một người tiêu tốn chỉ khoảng ¼ số đó.

Napoli đang thể hiện những kết quả đáng thất vọng ở Serie A. Nhưng nếu bạn đi sâu vào những số liệu như bàn thắng kỳ vọng (xG) thì có lẽ sẽ khá bất ngờ: họ xếp thứ 4 về độ chênh lệch giữa xG và thực tế. Rõ ràng quyết định dựng “trại lính” của De Laurentiis và “cuộc binh biến” của các cầu thủ sau đó không tạo ra tác dụng gì cả (họ trải qua 6 trận không thắng) và cũng chẳng khiến sự bấp bênh về tương lai lẫn hợp đồng của cầu thủ giảm bớt. Cả 2 điều đó đều không nằm ở Ancelotti và khi những vấn đề ấy được giải quyết, bạn sẽ mong đội bóng sẽ cải thiện kết quả.

Ancelotti là một nhân vật có uy tín, thay vì đập đi xây lại như bây giờ, De Laurentiis có thể giữ ông ở lại đến hết mùa giải, cho nhà cầm quân người Italy để lại dấu ấn ở vòng đấu loại trực tiếp Champions League vì ông đóng vai trò quan trọng đưa họ tới đó. Chắc chắn Napoli không phải một ứng cử viên nhưng hãy nhớ rằng những CLB như Ajax, Roma và Monaco từng loạt vào vòng bán kết trong 3 mùa giải vừa qua. Chắc chắn về lý thuyết, tập thể Napoli này cũng có khả năng làm được điều tương tự.

Và có lẽ bởi vì như thế, hãy để thế hệ cầu thủ Napoli này – những người mà e rằng chúng ta đã quên là họ từng khiến cổ động viên hân hoan nhiều nhất trong lịch sử sau kỳ nguyên Maradona – để lại một dấu mốc cuối cùng bằng một điều đặc biệt.

Bóng đá là một công việc, và De Laurentiis đưa ra một quyết định cho công việc. Quyết định của ông có thể chính xác hoặc không vì khi bị cảm xúc làm ảnh hưởng thì quyết định đó hoàn toàn không còn đơn thuần là công việc nữa. Và bởi bóng đá còn hơn cả một cuộc phân tích lợi ích và chi phí chứ đừng nói đến một con người bị cái tôi lấn át.

Lược dịch từ bài viết “Why Carlo Ancelotti was fired at Napoli, and why it was wrong” của tác giả Gabriele Marcotti trên ESPN

CG